เกมกีฬาเป็นเกมหรือเป็นกีฬา?

การเลือกใช้คำมีความสำคัญมาก แต่สำหรับบางกรณีคำบางคำกลับมีความหมายคล้าย ๆ กัน หรือถูกนำไปใช้จนติดปาก ถ้าพูดถึงคำว่า “เกม” และ “กีฬา” หลายคนคงจะไม่สับสน เพราะรู้อยู่แล้วว่าเกมคือสิ่งที่เล่นบนโทรศัพท์มือถือและคอมพิวเตอร์ หรืออุปกรณ์ไอทีต่าง ๆ ส่วนกีฬาก็เป็นสิ่งที่แข่งในสนาม แต่พอพูดว่านักกีฬาทีมสีแดงทำคะแนนได้ดีในเกมนี้ อ้าว ตกลงเกมคือกีฬาเหรอ? วันนี้เราจึงมาไขข้อสงสัยกันว่าตกลงเกมและกีฬามันคืออย่างเดียวกันหรือเปล่า

คำว่า “เกม” และ “กีฬา” ตามพจนานุกรม 

พอจะหาความหมายอะไรในภาษาไทย เราทุกคนจะต้องวิ่งตรงไปยังพจนานุกรมของราชบัณฑิตทันที เพราะเป็นการให้คำจำกัดความที่หลากหลายและได้รับการยอมรับ ความหมายของทั้ง 2 คำนี้ตามพจนานุกรมกล่าวไว้ว่า

• เกม – การแข่งขันที่มีกติกากำหนด เช่น เกมกีฬา, การเล่นเพื่อความสนุก เช่น เกมคอมพิวเตอร์, การแสดงเพื่อสาธิตกิจกรรม เช่น เกมการบริหาร, โดยปริยายหมายถึงการแสดงที่ใช้กลวิธีหรือเล่ห์เหลี่ยมเพื่อหักล้างกัน เช่น เกมการเมือง, ลักษณนามเรียกการแข่งขันหรือการเล่นที่จบลงด้วยการแพ้ชนะกันครั้งหนึ่ง ๆ เช่น เล่นแบดมินตัน ๓ เกม
• เกม – สิ้นสุด, จบ, เช่น เรื่องนี้เกมไปนานแล้ว

แค่อ่านความหมายคำว่าเกมก็ครอบคลุมทุกคำถามแล้ว เพราะเกมเป็นการเรียกการละเล่นอย่างใดอย่างหนึ่งที่มีกฎกติกากำหนด หากเล่นในคอมก็เกมคอมพิวเตอร์ หากเล่นกีฬาก็เกมกีฬา หากเล่นในมือถือก็เกมมือถือ กล่าวง่าย ๆ คือเกมเป็นคำย่อ ๆ ของการละเล่นที่มีกติกาวางไว้แล้ว ส่วนอีกความหมายเป็นการใช้ในภาษาปาก ซึ่งไม่เกี่ยวกับความหมายที่เราหา ก่อนจะด่วนสรุปเราไปดูความหมายของกีฬากันก่อนดีกว่า

• กีฬา – กิจกรรมหรือการเล่นที่มีกฎกติกากำหนด เพื่อความสนุกเพลิดเพลินผ่อนคลายความเครียด หรือเสริมสร้างร่างกายให้แข็งแรง และอาจใช้เป็นการแข่งขันเพื่อความเป็นเลิศ เช่น ฟุตบอล ว่ายน้ำ หมากรุก ปีนเขา ล่าสัตว์

พอดูคำว่ากีฬาก็ถือการละเล่นที่มีกฎกติการองรับ ดังนั้น คำว่าเกมจึงเป็นเหมือนสิ่งที่คลุมทั้งกีฬาและการเล่นประเภทอื่น ๆ เมื่อมีการพูดว่า “เกม” จึงไม่ได้เจาะจงว่าเป็นการเล่นในสนามหรือเล่นบนอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ความเข้าใจของผู้ฟังจะขึ้นอยู่กับบริบทของเหตุการณ์

การใช้งานคำว่า “เกม” และ “กีฬา”

พอทราบความหมายคำว่า “เกม” และ “กีฬา” แล้ว หลายคนอาจจะสับสนว่าสามารถใช้ตามความคุ้นชินได้ไหม หรือควรเจาะจงว่าพูดถึงเกมอะไร จริง ๆ การสนทนาภาษาปาก ผู้พูดและผู้ฟังมักจะสนทนาในเรื่องเดียวกัน หากพูดถึงเกมขึ้นมาขณะพูดคุยเรื่องเกมมือถือ คนฟังย่อมเข้าใจว่าหมายถึงเกมมือถือ ขณะที่หากพูดว่าเกมในขณะดูฟุตบอล คนฟังก็ย่อมนึกถึงการแข่งฟุตบอล เพราะฉะนั้นการใช้ทั้ง 2 คำไม่น่าก่อให้เกิดความสับสนจนต้องเรียกคำเต็ม

เกมกีฬาและเกมคอมพิวเตอร์ รวมถึงเกมมือถือเป็นไลฟ์สไตล์อย่างหนึ่ง และเป็นสิ่งที่ช่วยผ่อนคลาย การจะมาถกเถียงกันเรื่องการใช้อาจจะชวนเครียดไปนิด เพราะฉะนั้นแค่ใช้คำที่ผู้ฟังเข้าใจก็เพียงพอแล้ว